dinsdag 6 maart 2012

Spelenderwijs

Als ik de fles op tafel zet roept Tijm: ‘Daar staat Tom!’
‘Klopt,’ antwoord ik. ‘Maar er staat nog meer, toch?’
Een voor een gaat hij de letters af. T, o, m. Dan de a. De t. En nog een o. Hij kent ze allemaal.
‘En wat staat er dan?’ vraag ik.
Tijm schudt zijn hoofd.
Nog een keer som ik ze op. Tom, en dan a, t en o. Ik zeg ze langzaam, aan elkaar geplakt. Tom a t o. Hij kijkt me niet begrijpend aan. Nog vloeiender rijg ik ze aan elkaar. Tom-a-t-o. Pas bij de derde keer herhaalt hij me, zachtjes, twijfelend. Tomato.
Ik wijs naar het woord eronder. ‘En daar? Wat is die eerste letter?’
Dat is makkelijk. De k.
‘Dus wat zou daar staan? Tomato k...’ moedig ik aan.
‘Tomato sauce?’ raadt hij.
Geen rare keuze, zo heet dat in Engeland.
‘Dat is toch met een s? Nee, tomato Ke..,’ probeer ik weer.
Linde weet het wel: ‘kesjup!’ juicht ze.
Tijm loopt de letters nog eens langs. Het is geen te, zegt hij. Tomato is een engels woord. Het is de thi. Net als in zijn naam, die hij vaak moet spellen. Thi. Ai. Djee. Ehm.
Ik knik.
Hij leest verder. De o. De m. De a. Dat die op zijn engels ee heet laat ik maar gaan. Zeker omdat hij hier, in tomato, wel degelijk wordt uitgesproken als aa. We wonen niet in Amerika.

Even later duwt hij me, gewapend met Hop on Pop, naar de bank. Hij wil lezen. We beginnen rustig aan. Met de p van papa. Dan de uu van Pup, die een uh wordt. Verder gaat het, Pup is up, pup in cup, het duurt even maar is te doen. Bij all wordt het al lastiger. Die a, die wij aa noemen, moet in het engels een ee zijn. Maar niet altijd. In tomato wordt hij weer aa. En in all wordt hij ah. En wat doet die tweede l daar? Tijm kijkt steeds vertwijfelder en zelfs ik raak de draad langzaam kwijt. De e van bed, is geen Nederlandse ee, geen Engelse ie, maar een eh. In beide de talen, dat weer wel.

Niet lang geleden klaagde ik, over Engelse scholen, die er veel te vroeg mee beginnen, die vierjarigen dwingen stil te zitten om te leren lezen en schrijven. Nu laat mijn zoon, een half jaar voor hij met school begint, mij stilzitten, onder dwang. Om het hém te leren. En ik doe het, met mijn mond vol tanden.
Toch houd ik mijn reserves. Tijm kent alle letters, lezend of schrijvend. De grote, T, A en G net zo goed als de t, a en g. Hij kent zijn naam, die van familieleden. Hij herkent combinaties, woorden, en onthoudt ze secuur. Hij speelt vals. Geconfronteerd met nieuwe woorden, hoe simpel ook, staart hij peinzend naar het papier. Hij ziet een n, hij ziet een o. Dat die no vormen, dát ziet hij niet, tot ik het voorzeg en hij het woord kent. Ik laat hem. Hij is pas vier. Vals spelen is ook spelen.

10 opmerkingen:

  1. Engels was heel moeilijk voor mijn jongens met dyslexie .....

    BeantwoordenVerwijderen
  2. ik vind het een behoorlijke oefening in geduld, dat leren lezen. voor mezelf ..

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Inge, dat kan ik me voorstellen
    Sol, ja, dat is het. Ik houd het voorlopig ook alleen bij nederlandse boekjes denk ik. Mogen ze hem Engels op school gaan leren straks. Ik hoop dat hij door nu al een beetje voorwerk te doen het straks snel oppakt. Gelukkig houden we allemaal erg van lezen hier in huis, dat zal wel motiverend werken...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hij zal misschien iets langzamer leren lezen dan leeftijdsgenootjes (omdat het tegelijkertijd gaat in twee talen) maar uiteindelijk plukt hij daar later de vruchten van. Het is belangrijk om de talen wel gescheiden te houden, zodat hij ook verschillende taalgebieden ontwikkelt in zijn hersens. Dat maakt het makkelijker. Dus lijkt me helemaal prima als hij op school Engels leert lezen en thuis Nederlands. En wil jij het hem allebei leren, zorg dan voor een herkenningspunt: alleen Engels als jullie samen in die stoel zitten, alleen Nederlands als jullie samen op de bank zitten.
    M

    BeantwoordenVerwijderen
  5. M, in principe wil ik hem zelf alleen Nederlands leren, maar dat is soms lastig, aangezien we veel Engelse boekjes hebben. En vooral omdat hij van alle borden onderweg vraagt wat er staat en dat is natuurlijk allemaal Engels... Ik probeer het zoveel mogelijk te scheiden, maar dat is niet altijd haalbaar in de praktijk... Dat bank/stoel lijkt me zelf alleen maar verwarrender? Ik zal eens proberen. Met gesproken taal is het altijd heel helder geweest, Nederlands thuis, alleen in gezelschap engels. En dat ging heel soepel, alleen inderdaad wat langzamer hooguit. Maar je, je moet wel twee keer zoveel leren natuurlijk.
    En och, hij is best snel dat hij er nu al mee bezig is, de meeste kinderen op zijn peuterschool hebben er nog weinig interesse in. Dus heeft hij een fijne voorsprong!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Zo herkenbaar van mijn oudste, nog geen anderhalf jaar geleden. En nu is ze 5,5 en leest ze Jip en Jannke! Hier in Nederland op de kleuterschool beginnen ze eerst met "op gehoor" spellen. Dat werkte erg goed, en is een leuk spelletje aan de keukentafel. Daarna lettergrepen klappen, ook leuk. Woorden verzinnen die beginnen met een b. Er zijn zoveel leuke spelletjes te doen met taal! :) Groetjes, Marieke

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Mijn zoon kon dat echt niet toen hij vier was. Ik vind je zoon reuze knap!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Mijn zoon kon dat echt niet toen hij víjf was (en is...). ik vind jouw zoon ook reuzeknap. maar de mijne ook, want die kan weer heel goed voetballen ;) xxmarien

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Dat je zoon wel losse letters kan lezen, maar daar nog geen woord van kan vormen is heel normaal hoor. Klanken samenvoegen tot woorden is gewoon nog weer een volgende stap. En daar heeft hij nog alle tijd voor. Hier wordt inderdaad op de kleuterschool veel op het gehoor geoefend. En dat zijn ook leuke spelletjes voor thuis aan tafel: rijmen, woorden verzinnen die beginnen met een ... Ook goed voor de woordenschat.
    Wat goed trouwens dat Tijm daar zo uit zichzelf mee bezig is. Hij gaat het straks vast geweldig vinden op de Montessori-school.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Hij is ook heel knap ;)
    En ik weet dat het normaal is. Ik vind vooral zijn enthousiasme geweldig. Linde is nu ook gek van letters. Maar ze kan alleen de L, de T en de O!

    BeantwoordenVerwijderen