De Keuze

Bij het aankleden trekt Tijm zijn groene trui uit de kast. ‘Kijk mama, voor mijn nieuwe school!’ Ik knik, de trui lijkt precies op het uniform van de lagere school die we gisteren bekeken hebben. Tijm is er klaar voor.

Nu er gekozen moet worden begint het ondoorgrondelijke engelse schoolsysteem zich heel langzaam te ontrafelen. Niet dat er veel te kiezen valt. Er is het privé onderwijs, de public schools. Als je vierjarige het toelatingsexamen haalt tenminste. Maar met een prijskaartje van elfduizend pond per jaar, per kind, is die keuze niet voor iedereen weggelegd. Er zijn er genoeg die deze optie kiezen, er kleiner voor gaan wonen, vakanties voor laten. Je kans op een goede universiteit en dus baan wordt er ook in de eenentwintigste eeuw nog door vergroot. Een vriendin verzuchtte, na een rondleiding, diep onder de indruk, hoe alle kleuters in doodse stilte in hun klas zaten en leerden schrijven. Mijn perplexe ‘Nee, niet waar,’ werd niet begrepen. ‘Ja, goed hè,’ antwoordde ze. Academisch gezien scoren deze scholen uitmuntend. Toch lijkt hun rigide omgeving, zonder meisjes, me niet de beste voor mijn levendige zoon.

Openbare scholen variëren van uitstekend, goed en voldoende tot matig en zeer slecht. Een overheidsinstantie oordeelt. Alhoewel ook hier het leren begint met vier, verlaat een schrikbarend hoog percentage kinderen de lagere school zonder te kunnen schrijven. Gefrituurd eten staat op het lunchmenu. Toewijzing geschiedt op basis van afstand, in meters, tot aan de school. Je beslist dus op het moment dat je het koopcontract tekent van je huis. Iets wat wij, als buitenlanders, natuurlijk niet beseften. Gelukkig staat ons chique forensendorp bekend om zijn goede scholen. Maar, wegens een recente babyboom barsten de scholen uit hun voegen. Er heerst stress onder de moeders. Wie buiten de boot valt wordt doorverwezen naar een slecht bekend staande school aan de rand van het dorp.

De schoolkeuze is een Zeer Belangrijke Kwestie. Tussen de moeders wordt over weinig anders gepraat. Alle scholen worden bezocht, rapporten bestudeerd, kansen gewogen. Welke zet je op de eerste plek van je voorkeurslijstje? Welke op plaats twee en drie? Niet begrijpend kijk ik toe. Waarom houden ze zo sterk vast aan de illusie van de keuze, willen ze perse het gevoel het beste te zoeken voor hun kind? Ik heb me allang neergelegd bij het feit dat wij, wat ik ook invul, de school in onze wijk krijgen toegewezen. Een school die jarenlang slecht bekend stond, maar die zich onder een nieuw hoofd heeft weten op te werken tot een ‘goed’. Landelijk gezien een prima score, maar in ons dorp van snobs wat magertjes naast de ‘uitstekend’ van de andere scholen. Behalve die ene, de nachtmerrie van de moeders, die slechts ‘voldoende’ scoort.

Nee, onze school is prima. Maar het blijft een engelse school, waar kleuters van vier stil zittend moeten leren schrijven. De school wordt immers op academische waarden afgerekend door de staat. Hij ligt op loopafstand, naast de peuterschool, en heeft een prettige sfeer. En, Tijm kan erheen met zijn vriendje uit de straat, al heeft diens moeder de school op nummer drie gezet. We zijn niet ontevreden.

Maar dan, opeens, is er een keuze. Een alternatief. Een nieuwe school. En niet zomaar een, een Montessori school. Niks geen brits gedril, in de rij lopen, ja meneer en amen. We bezoeken de informatie avonden van de inspirerende oprichters. We vallen ervoor. En nu moeten we kiezen. Maar hoe beoordeel je iets wat niet bestaat? Op praktische gronden? Naar de nieuwe school is niet te lopen, zelfs niet te fietsen over onze heuvels zonder fietspaden. Hij is niet naast de peuterschool. Er is überhaupt geen gebouw, in september zullen ze starten in een bouwkeet. Er is om te beginnen enkel een onderbouw. Daartegenover staat de Montessori filosofie, die mij aanspreekt, zeker vergeleken met het statige, ouderwetse, engelse onderwijs.

De keuze is zo weinig tastbaar. ‘Welke school dan,’ vraagt Tijm, als ik zeg dat we nog niet weten of hij naar de school met de groene truien zal gaan. Ik kan het hem niet goed uitleggen. Ik kan de sfeer niet proeven, de geuren van het eten niet ruiken. De kinderen niet zien, die hopelijk met veel lawaai door de kleuterklas zullen rennen, of beter nog, door de tuin vol groen.

Nu heb ik eindelijk de keuze. Kan ik niet kiezen.